Przyprawa zwana złotem - marokański szafran 

Od ponad 3 tysięcy lat, szafran jest wykorzystywany jako składnik przypraw, leków, pigmentów koloryzujących oraz kosmetyków. Jego właściwości doceniono już 3 tysiące lat temu, wykorzystując go do leczenia takich dolegliwości jak rozstrój żołądka lub przy dużo poważniejszych - dżumie. W czasach starożytnych uznany za przyprawę magiczną, używany był również do produkcji pachnideł lub jako naturalny afrodyzjak. 

Dzisiaj przyprawa ta jest dostępna dla każdego, chętnie z niej korzystają kucharze z całego świata, podkreślając smak i aromat swoich dań.  

Czym jest szafran? 

Tyle mówi się o tej niezwykłej przyprawie, jednak niewiele osób wie, czym tak naprawdę szafran jest albo jak się go pozyskuje.  

Uprawa i zbiór szafranu 

Szafran pozyskuje się z kwiatów krokusa uprawnego, a dokładniej, zbiera się same słupki kwiatowe, które zamknięte są w jasnofioletowym kwiecie. Przeważnie robi się to ręcznie, ponieważ są one niezwykle delikatne i największą wartość mają wtedy, gdy są całe. Świeżo zebrane nitki mają charakterystyczny, jasnoczerwony kolor. Słupki po ich osuszeniu zmieniają kolor na pomarańczowo-złoty, po ponownym zmoczeniu pręcików powraca piękny, czerwony kolor. 

Krokus uprawny kwitnie przez 6 lat, tylko i wyłącznie jesienią. Najbardziej wydajny jest w pierwszym kwitnieniu, natomiast przy każdym kolejnym zmniejsza się jego wydajność.  

Dlaczego szafran jest taki drogi? 

Pozyskiwany ręcznie szafran jest najdroższy, ponieważ osoby zbierające go, przywiązują ogromną wagę do tego jak go zrywają, przechowują oraz suszą. Samo zrywanie pręcików jest niezwykle czasochłonne i wymaga wielkiego skupienia.   

Szafran zbierany mechanicznie, jest tańszy jednak zawiera więcej uszkodzonych lub połamanych pręcików oraz niszczy kwiaty, dlatego z reguły zbiory są manualne. 

Drugim czynnikiem wpływającym na cenę szafranu jest fakt, że jest bardzo trudny w uprawie. Krokus uprawny to bardzo kapryśna i wymagająca roślina. Na przykład w Maroku występują obszary, gdzie krokus uprawny rośnie naturalnie. Między innymi znaleźć go można wysoko w górach na skalnych półkach, które nie są łatwo dostępne, a które zapewniają kwiatom idealne warunki wzrostu.  

Ostatnim i najważniejszym czynnikiem decydującym o cenie szafranu jest fakt, że jest on bardzo niewydajny. Z jednego kwiatu można uzyskać od jednego do maksymalnie trzech pręcików. Aby uzyskać 45 gramów suszonego szafranu należy wykorzystać około 9 tys. kwiatów! 

Szafran szafranowi nie równy 

Najcenniejsza odmiana kwiatu z której pozyskuje się szafran, to oczywiście krokus uprawny, jednak istnieje inny kwiat, który często była wykorzystywany jako dużo tańszy jego zamiennik, mowa tutaj o szafranie łąkowym.  

Z szafran łąkowy, nazywany również krokoszem bawerskim swoim wyglądem przypomina oset. Jest to jednoroczna roślina o pięknym, złotym kwiecie, a jego płatki po ususzeniu do złudzenia przypominają szafran. Z wysuszonych płatków wykonuje się napar lub używa jako barwnika do ubrań lub kosmetyków. Natomiast z nasion tłoczy olej krokoszowy, nazywany również olejem szafranowym, który często wykorzystywany jest w kosmetykach. 

Właściwości szafranu 

Szafran zawiera wiele pozytywnie wpływających na nasze zdrowie psychiczne, fizyczne i wygląd związków roślinnych. Dlatego tak chętnie jest wykorzystywany w medycynie, kosmetykach i kuchni już od wielu wieków. Nitki szafranu zawierają m.in. karotenoidy, pirokrocynę, safranal, krocynę, krocetynę oraz witaminy z grupy B (B1 i B2), C i A. Szafran ceni się również za dużą dawkę minerałów w tym potas, miedź, cynk oraz przeciwutleniaczy.  

Szafran na dobre samopoczucie 

Szafran wykorzystywany jest w środkach uspokajających. Zawarte w nim związki biologiczne aktywne wchodzą w reakcję z neuroprzekaźnikami, powodując zwiększenie dopaminy, serotoniny i noradrenaliny czyli tzw. hormonów szczęścia. Dlatego osobom zmagającym się ze stresem, lękiem, niepokojem i złym nastrojem, poleca się wprowadzenie do diety szafranu, który wspiera zdrowie psychiczne. Pomaga zachować równowagę emocjonalną oraz utrzymać dobry nastrój.  

Szafran, a zdrowy układ pokarmowy 

Szafran zmniejsza odczuwanie stresu, a co za tym idzie, zmniejsza również stan zapalny, który pojawia się z nim w układzie pokarmowym. Wspomaga trawienie, wspiera pracę wątroby oraz wspomaga proces oczyszczania organizmu. Dodatkowo stosowany jest również jako naturalny lek na wrzody. 

Szafran na zgrabną figurę 

Nitki szafranu polecane są również osobom, które chcą zadbać o swoją linię i naturalnie zrzucić trochę kilogramów. Szafran zmniejsza odczuwanie głodu oraz chęć sięgnięcia po coś słodkiego. Swoją skuteczność zawdzięcza łagodzeniu napięcia nerwowego, które jest jednym z głównych motorów napędzających do podjadania lub nadmiernego przejadania się.   

Szafran na napięcie przedmiesiączkowe oraz pożycie seksualne 

Już w starożytności szafran stosowany był jako jeden z afrodyzjaków, a w średniowieczu jako składnik eliksirów miłości, dlatego osoby cierpiące na niskie libido, powinny się nim zainteresować. Dodatkowo szafran poprawia jakość pożycia seksualnego.  

W Journal of Psychosomatic Obstetrics and Gynecology wskazano, że związki zawarte w szafranie niwelują takie objawy jak skurcze, wzdęcia i wahania nastroju dlatego polecany jest jako środek łagodzący napięcia przedmiesiączkowe oraz środek rozkurczowy.  

Szafran dzięki silnym właściwościom antyoksydacyjnym, używany jest również w leczeniu niepłodności oraz przy zaburzeniach erekcji u mężczyzn. Przeciwdziała uszkodzeniom plemników, zwiększając tym samym szansę na zapłodnienie. 

Szafran, a układ krążenia 

Szafran stosowany jest również przy takich dolegliwościach jak nadciśnienie oraz wysoki poziom cholesterolu we krwi. Skutecznie pomaga przywrócić ich prawidłowy poziom, pozytywnie wpływa na profil lipidowy oraz wspiera prawidłowe funkcjonowanie układu krążenia.  

Szafran, a leczenie raka 

Właściwości antyoksydacyjne i przeciwutleniające szafranu spowodowały, że już od jakiegoś czasu podkreśla się jego rolę w zapobieganiu i łagodzeniu objawów rozwoju chorób, których bezpośrednią przyczyną może być długotrwały stres i pogłębiające się stany zapalne. Ekstrakty pozyskiwane z szafranu mogą pomagać w leczeniu różnych nowotworów. Nadal są prowadzone badania w tym kierunku, jednak pozytywne wyniki otrzymywane do tej pory pozwalają wierzyć, na skuteczniejszą walkę z chorobą.  

Szafran - sekretny składnik w kuchni 

Szafran jest wciąż niedocenianą przyprawą i stosuje się ją niezwykle rzadko. Wynika to z ceny oraz z braku wiedzy do jakich potraw może być on wykorzystywany. A wystarczy go tak niewiele, aby zmienić lub podkręcić ich smak! Same nitki szafranu dodają dużo estetyki i elegancji serwowanym potrawom. 

W Hiszpanii nitki szafranu stosuje się w potrawach z ryżem i drobiem. W kuchni arabskiej spotkamy go w potrawach z chlebem, a nawet w kawie! 

Szafran możemy spotkać w deserach, ciastach, lodach a nawet kremowych puddingach. Został doceniony w daniach z warzywami, doskonale podkręca smak szparag oraz domowych likierów.